Zelfregie, wendbaarheid en duurzame inzetbaarheid vragen veel van mensen in organisaties. Niet alleen van medewerkers, maar ook van degenen die hen begeleiden. Luisteren speelt daarin een belangrijke rol. Niet alleen naar wat er gezegd wordt, maar juist naar wat onuitgesproken blijft. Het Co-Active® coaching model maakt daar bewust ruimte voor. Wat maakt die stilte zo waardevol en hoe kun je er gericht mee werken?
De Co-Active® methode stelt dat mensen prima in staat zijn zelf hun eigen antwoorden en oplossingen te vinden. Mensen zijn van nature creatief, vindingrijk en heel. Dat is het uitgangspunt. Ze zijn niet hulpeloos en hoeven niet geholpen te worden, maar kunnen elke uitdaging aan. De coach is er slechts om de cliënt te ondersteunen, diens creativiteit aan te boren en hem aan te moedigen.
Kenmerkend is dat het coachingsmodel balanceert tussen ‘zijn’ en ‘doen’. Tussen zelf regie nemen en de relatie met de mensen om je heen. De ‘Co’ in Co-Active® staat niet voor niets voor relaties, verbinding en samenwerking. Hier speelt de stilte een belangrijke rol: de coach is een nieuwsgierige luisteraar die nuance opvangt via zijn intuïtie, en deze informatie terugkaatst naar de ander.
‘Active’, aan de andere kant, staat voor kracht, richting en actie. Het draait er hier om overtuigd te zijn van je eigen keuzes en hiernaar te durven handelen. Wanneer je dit doet, ben je intrinsiek gemotiveerder in je oplossingen dan wanneer je de reden van je keuze niet kent - of je baseert op het advies van anderen. Het mooie aan dit model is dat het zich focust op de gehele persoon en diens potentieel, niet op de belemmeringen.
De Co- Active® methode sluit ook uitstekend aan op de positieve psychologie. Leercurves blijken steil omhoog te gaan wanneer je focust op iemands positieve kracht, waarden of ambitie. Dat heeft een groot positief effect op het zelfvertrouwen en het vermogen om nieuwe keuzes te maken: de eigen regie. Als coach ben je dus continu aan het ‘oogsten’ met de cliënt. Dat maakt dit model ontzettend fijn om mee te werken.
Maar wat moet je hier concreet voor kunnen? De basis is een open, nieuwsgierige houding, gecombineerd met het vermogen om actief te luisteren. Je moet kunnen opvangen wat er in stilte gezegd wordt. Je intuïtie speelt hierin een grote rol.
Luisteren: nogal vanzelfsprekend voor een coach, niet? Helemaal waar. Maar dat is lang niet altijd gemakkelijk. Het Co-Active® model onderscheidt drie verschillende niveaus van luisteren, en niet iedere coach luistert op de ‘juiste’ manier.
Met een simpel experiment kun je het luisteren op deze drie niveaus trainen. Met name het luisteren naar wat mensen tussen de regels door vertellen. Dat komt niet alleen van pas in individuele coachingsessies, maar ook in trainingen. Naast dat iedere coach dit zelf moet kunnen, is het een prachtige skill om anderen aan te leren. Doe daarvoor de volgende oefening met twee personen. Wat je misschien merkt, is dat luisteren op dit laatste niveau nog niet zo gemakkelijk is.
In de praktijk opereren coaches vaak op het eerste en tweede niveau. Maar in Co-Active® listening vindt de echte ‘magie’ plaats op het derde niveau. Voor sommigen is dit een tweede natuur. Je ziet het bij dj’s, musici en stand-upcomedians: zij voelen feilloos aan wat de zaal wil en spelen daar haarfijn op in. Ook voor sommige coaches gaat dit vanzelf. Maar veel van ons moeten dit actief leren.
De trainer stimuleert dat door regelmatig te vragen ‘wat er in de ruimte hangt’. Is het spanning, boosheid, energie? Waar ik iets opvang als spanning, ervaart een ander dit als verwachtingsvolheid. Een nuance voor de buitenstaander, maar een wereld van verschil in onze beleving.
Als je kunt ‘luisteren naar de stilte’, geeft dat ontzettend veel ruimte. Wanneer je de informatie vanuit je intuïtie terugkaatst naar de cliënt, geef je feitelijk een stukje informatie cadeau. Ook wanneer de cliënt aangeeft dat hij de situatie niet hetzelfde ervaart, kan dit mooie inzichten opleveren.
Co-Active® listening is dan ook niet alleen bruikbaar in coaching, maar ook in trainingen, vergaderingen, of verharde discussies op de werkvloer. Eigenlijk in alle situaties waarin we te maken hebben met anderen. Dat maakt het een bijzonder waardevolle tool voor iedereen die communicatie en (zelf)ontwikkeling naar een hoger plan wil brengen.